Wat is Weerstand? Het blijft voor veel mensen een lastig verhaal. Hoe hard we ook roepen dat weerstand volkomen normaal is, dat het erbij hoort, dat iedereen (ook jij) er last van heeft. Het blijft iedere keer weer moeilijk om ermee om te gaan. (Spoiler: dat blijft zo, ook na het lezen van dit stuk). Toch denk ik dat er manieren zijn om daar beter mee te leren om te gaan. Door er op een andere manier naar te kijken. En daar gaat dit stuk hopelijk bij helpen.
Als je de literatuur er op naslaat, vind je – naar mijn mening – maar weinig nuttige informatie over weerstand. Carrièretijger.nl bijvoorbeeld (eerste match in Google) heeft het er over dat mensen niet houden van veranderingen en graag bij hun oorspronkelijke standpunt blijven. Strategieën om ermee om te gaan: benoemen; erkennen; bevragen; meebewegen en kantelen (net als in judo); vermijden, draagvlak creëren, van weerstand profiteren. Is dat nou dé aanpak bij weerstand?
Mijn weerstandsmodel
Jaren geleden heeft een collega een kwadrant over weerstand voor me getekend en ik heb daar mijn eigen model van gemaakt. Weerstand kun je daarmee opsplitsen in twee soorten: niet willen en niet kunnen veranderen. Als je die twee tegen elkaar uitzet krijg je een kwadrant:
-
Voorstanders:
mensen die willen én kunnen. Deze mensen moet je koesteren, steun ze waar je kan, spreek minstens dagelijks uit wat ze voor de organisatie en voor jou betekenen en ondersteun ze in het verder uitdragen van hun standpunten;
-
Actieve weerstand:
mensen die wel willen maar niet kunnen. Dit zijn de mensen die het vaakst geassocieerd worden met weerstand. Maar deze mensen willen wel, maar kunnen niet. En daardoor gaan ze zich actief roeren! Gaan de (judo-)strategieën als benoemen, meebewegen en kantelen hierbij helpen? Ik denk van niet. Deze mensen moet je helpen: coachen, trainen, luisteren naar wat hen weerhoudt, en uiteraard waarderen dat ze het willen. Een voorbeeld van hoe dat zich in de praktijk voltrekt vind je bijvoorbeeld hier
-
Passieve weerstand:
mensen die wel kunnen maar niet willen. Dit is een vervelende categorie. Deze mensen zouden op zich wel anders kunnen handelen, maar hebben er geen belang bij. Vaak overigens om heel valide redenen: verlies van status, invloed, salaris, zekerheid, hypotheek, etc. Dit is de categorie die ondergronds gaat. Het is zaak om deze personen weinig ruimte te geven om hun oude gedrag te blijven vertonen en de boel te frustreren/laten mislukken. Goede remedies zijn: helder communiceren over je doelstellingen, waarom dat voor iedereen van belang is en laten zien dat het jou menens is om die verandering te laten slagen. Dit kan trouwens prima met alle respect en begrip voor hun situatie. Jij zou waarschijnlijk hetzelfde doen!
-
Struisvogels:
mensen die én niet willen én niet kunnen. Dit zijn de echte verliezers van de verandering. Ook al zouden deze mensen de verandering omarmen, dan nog missen ze de capaciteiten om erin mee te gaan. Deze mensen hopen dat alles overwaait en terugkeert naar het oude. Met deze mensen moet je een gesprek aangaan wat ze met de verandering willen. Laat ze eieren voor hun geld kiezen.
De praktijk ligt (zoals zo vaak) genuanceerder dan in bovenstaand schema. Vaak is er een hele grote middengroep met grijze muizen, die afwachten welke van de vier genoemde stromingen het gaat winnen. De truc is dan ook het zwaartepunt zo snel mogelijk linksboven te krijgen. Dit kan het makkelijkst door de actieve weerstanders zo snel mogelijk te helpen met hun bezwaren.
Bovenstaand kwadrant helpt mij vooral om Actieve weerstand niet te verwarren met Passieve weerstand. Het is heel goed dat mensen aangeven waar ze op vastlopen en dat moet je omarmen. Ook al voelt dat vaak anders!
Wil je vaker dit soort artikelen lezen? Schrijf je dan hier in en ontvang maximaal eens per twee weken een nieuw artikel in de mailbox.
[tqb_quiz id=’19005′]
